SZTUKA POLSKA, w tym również i malarstwo stanęły na progu XX wieku wobec nowych wyzwań. Wiązały się one nie tylko z dylematami i zagrożeniami typowymi dla przełomu wieków, z radykalną zmianą stylów i kierunków w malarstwie, ale również z na nowo postawionym pytaniem o sens (cel i rolę) sztuki. Nałożenie się na dekadentyzm schyłku epoki, wstrząsu spowodoeanego wybuchem i przebiegiem I wojny światowej, dylematy te dodatkowo wzmocniło.

Artyści polscy poza odpowiedzią na te nowe, lecz uniwersalne pytania o dalsze losy i charakter sztuki, musieli jeszcze dodatkowo dokonać swoistego rozliczenia z przeszłością, z czasem, w którym sztuka miała przed sobą jasno określony cel narodowy; służyć ,,ku pokrzepieniu serc''. Nowe prądy i kierunki w malarstwie europejskim, jakie wykształciły się w pierwszych dekadach XX wieku znalazły szybko odbicie w twórczości artystów polskich. Niektórzy z nich w swoich poszukiwaniach poszli własną drogą, stając się niejednokrotnie awangardą europejskiej sztuki. Większość jednak malaży polskich, osiągnąwszy wysoki poziom profesjonalizmu, stało się w swoich środowiskach animatorami życia kulturalnego, kształtując wrażliwość artystyczną i umiejętność obcowania ze sztuką. Mimi, iż krytyka i historia nie zaliczają ich do pierwszoplanowych postaci w dziejach malarstwa polskiego, swoimi dziełami wpisali sie jednak w główny nurt sztuki polskiej, będąc z jednej strony owocem dydaktycznej pracy wielkich mistrzów, z drugiej zaś swoistym podglebiem, z którego wyrastali nowi artyści. Do takich postaci należał niewątpliwie Marian Ruzamski.

W dobie wzmożonego zainteresowania tzw. ,,Małymi Ojczyznami'' warto przywołać również pamięć tych, którzy tym ,,Ojczyznom'' nadawali charakter duchowy i intelektualny.

Życiorys

Galeria

Strona ta stanowi elektroniczną wersję albumu autorstwa Alicji i Zbigniewa Onisków oraz Tadeusza Zycha wydanego w 2000 roku w Tarnobrzegu (ISBN: 83-910901-3-2). Na ile tylko to było możliwe starałem się zachować jego układ. Niestety tak jak album oddaje jedynie cząstkę tego co można zobaczyć na oryginalnych obrazach, tak ta strona oddaje jedynie cząstkę albumu. Chciałbym jednka, tak jak i moi Dziadkowie oraz Tadeusz Zych, aby dorobek tego nietuzinkowego artysty stał się znany szerszej rzeszy wielbicieli malarstwa polskiego.

Piotr Fulmański